Pakiet Mobilności
W tym roku wejdą w życie w całej Unii Europejskiej przepisy wynikające m.in. z Pakietu Mobilności.
Mowa tu o zmianach wynikających z rozporządzeń (WE) nr 561/2006 oraz nr 165/2014.
Dotyczą one:
- wymiany tachografów – 1 grudnia 2024 r. ma rozpocząć się obowiązkowa wymiana tachografów analogowych i cyfrowych na smart tachografy II generacji.
- obowiązku przechowywania i okazywania do kontroli danych z tachografu. Zgodnie z zapisami Pakietu Mobilności obowiązkowe będzie przechowywanie i okazywanie do kontroli danych z tachografu z danego dnia i poprzedzających go 56 dni (a nie 28, jak obecnie). Ten zapis Pakietu Mobilności zacznie obowiązywać 1 grudnia 2024 r.
Cyfryzacja branży TSL
Rozporządzenie eFTI (electronic freight transport information) wydane przez Parlament Europejski i Radę UE (UE) 2020/105615 lipca 2020 r. w sprawie elektronicznych informacji dotyczących transportu towarowego, powstało z myślą o wydajności transportu towarowego i logistyki. Ustanawia ono ramy prawne, które umożliwiają przekazywanie drogą elektroniczną – między podmiotami gospodarczymi a organami egzekwowania prawa – informacji dotyczących przewozu towarów w transporcie drogowym, kolejowym i lotniczym oraz w żegludze śródlądowej na terytorium Unii Europejskiej.
Przepisy unijne mają być impulsem do cyfryzacji transportu towarowego i logistyki, w celu zmniejszenia kosztów administracyjnych, poprawy zdolności właściwych organów w egzekwowaniu oraz zwiększeniu efektywności i zrównoważonego charakteru transportu. Powinny ułatwić również wymianę informacji pomiędzy podmiotami gospodarczymi a właściwymi organami państwowymi.
Rozporządzenie weszło w życie 20 sierpnia 2020 r. i zacznie obowiązywać 21 sierpnia 2024 r. Od tego terminu wszystkie organy publiczne w UE będą musiały brać pod uwagę elektroniczną informację na temat transportu towarowego, przykładowo w postaci elektronicznego listu przewozowego za pośrednictwem certyfikowanych platform eFTI.
Digitalizacji będą podlegały:
- dokumenty dotyczące umowy przewozu i towaru – listy przewozowe CMR, CIM/SMGS, AWB, konosament, deklaracje celne;
- dokumenty dotyczące środków transportu – dowody rejestracyjne pojazdu, ubezpieczenia;
- dokumenty kierowcy – prawo jazdy kierowcy, karta kierowcy, certyfikaty i licencje.
Elektroniczne listy przewozowe powinny jednak wyglądać w określony sposób. Muszą być sporządzone w ustrukturyzowanym formacie nadającym się do odczytu maszynowego za pośrednictwem platform opartych na technologiach informacyjno-komunikacyjnych (komunikaty EDI, XML, interfejsy API) oraz zawierać ściśle określone dane:
- miejsce i data wystawienia,
- nazwisko (nazwa) i adres nadawcy,
- nazwisko (nazwa) i adres przewoźnika,
- miejsce i data przyjęcia towaru do przewozu oraz przewidziane miejsce jego wydania,
- nazwisko (nazwa) i adres odbiorcy,
- powszechnie używane określenie rodzaju towaru oraz sposób opakowania, a dla towarów niebezpiecznych ich ogólnie uznane określenie,
- liczba sztuk, ich cechy i numery, waga brutto lub inaczej wyrażoną ilość towaru,
- koszty związane z przewozem (przewoźne, koszty dodatkowe, należności celne i inne koszty powstałe od chwili zawarcia umowy do chwili dostawy),
- instrukcje niezbędne do załatwienia formalności celnych i innych,
- oświadczenie, że przewóz, bez względu na jakąkolwiek przeciwną klauzulę, podlega przepisom Konwencji.
Systemy bezpieczeństwa w ciężarówkach
7 lipca 2024 r. wejdą w życie niektóre zapisy Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2144 w sprawie wymogów dotyczących homologacji typu pojazdów silnikowych i ich przyczep. Regulacje te mają na celu poprawę bezpieczeństwa niechronionych uczestników ruchu drogowego aż do osiągnięcia tzw. wizji zero (zero ofiar śmiertelnych i poważnych obrażeń w ruchu drogowym).
Rozporządzenie to aktualizuje podstawę prawną “Vehicle General Safety Regulations” (w skrócie GSR), na podstawie której wprowadza się wymóg stosowania coraz bardziej zaawansowanych systemów bezpieczeństwa w nowych pojazdach przeznaczonych na rynek europejski. Nowe zasady GSR obejmą w krajach UE od lipca 2024 r. nowo rejestrowane samochody ciężarowe oraz ciągniki siodłowe o dmc powyżej 3,5 tony.
7 lipca 2024 we wszystkich nowo rejestrowanych pojazdach ciężarowych staną się obowiązkowe następujące funkcje:
– awaryjny sygnał stopu oznacza funkcję sygnalizacji świetlnej informującą innych użytkowników drogi znajdujących się za pojazdem, że w wyniku zaistniałych warunków drogowych pojazd musiał się zatrzymać;
– system monitorowania ciśnienia w oponach, tj. zamontowany w pojeździe układ, który jest w stanie oceniać ciśnienie w oponach lub zmiany ciśnienia z upływem czasu i przekazywać odpowiednie informacje użytkownikowi podczas jazdy;
– inteligentny asystent kontroli prędkości, czyli układ wspomagania kierowcy w zachowaniu prędkości odpowiedniej dla środowiska drogowego, który przekazuje odpowiednie informacje zwrotne;
– informacje o martwym polu, czyli system, który ostrzega kierowcę, jeśli w martwym polu z boku ciężarówki znajduje się rowerzysta lub pieszy;
– system wykrywający osoby, obiekty i pojazdy znajdujące się przed ciężarówką podczas ruszania;
– przygotowanie do blokady antyalkoholowej. Zasady określają standardowy interfejs, który powinien ułatwić instalację blokady antyalkoholowej;
– system ostrzegający o senności i spadku poziomu uwagi kierowcy.
System ETS w żegludze
Stosowany od 2005 r. wobec sektorów energochłonnych unijny system handlu emisjami CO2 (EU ETS) od 1 stycznia 2024 r. obejmie również transport morski. Linie żeglugowe będą zobowiązane do zgłaszania swoich emisji i zakupu równoważnej liczby uprawnień na rynku ETS. Zmiany dotyczące ETS są częścią unijnego pakietu „Fit for 55”, którego celem jest osiągnięcie do 2030 r. redukcji emisji netto gazów cieplarnianych w UE o 55 proc. w porównaniu z poziomami z 1990 r.
System ETS wymaga, aby operatorzy statków powyżej 5000 ton kupowali uprawnienia do emisji dwutlenku węgla. W 2024 r. armatorzy będą musieli kupić uprawnienia na 40 proc. swoich emisji. Liczba ta znacznie wzrośnie do 70 proc. w 2025 r., a następnie do 100 proc. rok później.
Większość operatorów żeglugowych zapowiedziała już przeniesienie kosztów związanych z podleganiem pod system EU ETS na swoich klientów.