Zasady, na jakich powinno się to odbywać, reguluje ustawa z 6 września 2001 r. o transporcie drogowym. Przewoźnicy, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji finansowej, ekonomicznej lub życiowej, mogą skorzystać z uprawnienia, jakim jest zawieszenie działalności gospodarczej w zakresie wykonywania transportu drogowego, powołując się na art. 14a Ustawy o transporcie drogowym. Decydując się na zawieszenie wykonywania transportu drogowego, należy pamiętać o dwóch podstawowych zasadach obowiązujących w tym zakresie.
- Zawieszenie wykonywania transportu drogowego może nastąpić w całości lub w części.
Z częściowym zawieszeniem będziemy mieć do czynienia wtedy, gdy przewoźnik wycofa z działalności jedynie część floty, która widnieje w posiadanej licencji, natomiast z całościowym – gdy zaprzestanie przez pewien czas świadczenia usług w ogóle, a więc nie będzie posługiwał się żadnym ze zgłoszonych do licencji pojazdów.
- Zawieszenie wykonywania transportu drogowego jest dopuszczalne na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy.
Limit 12 miesięcy odnosi się do każdorazowego korzystania z uprawnienia w postaci zawieszenia wykonywania transportu drogowego. Oznacza to tym samym, że w okresie ważności swojej licencji, przewoźnik może zawieszać wykonywanie transportu nawet kilkukrotnie, jeżeli tylko pomiędzy maksymalnie 12-miesięcznymi okresami zawieszenia będą następować także okresy prowadzenia działalności.
Potwierdza to również orzecznictwo (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 18 września 2018 r., sygn. akt II GSK 1045/18):
„Skoro ustawodawca nie wskazał innych ograniczeń, uznać należy, że przedsiębiorca wykonujący działalność gospodarczą w zakresie transportu drogowego, może kilkakrotnie zawieszać prowadzoną działalność, jednak całkowity okres zawieszenia nie może przekraczać określonego przez ustawodawcę maksymalnego czasu jego trwania”.
Obowiązki przewoźnika związane z zawieszeniem wykonywania transportu drogowego
Przewoźnik drogowy, który zawiesza wykonywanie transportu drogowego, ma obowiązek zawiadomić o tym fakcie organ, który udzielił licencji w terminie 14 dni od dnia dokonania takiego zawieszenia. W zawiadomieniu powinien wskazać okres, na który zawieszono wykonywanie transportu drogowego, a także liczbę wypisów z licencji odpowiadającą liczbie pojazdów samochodowych, którymi zaprzestano wykonywania przewozów drogowych, jeżeli zawieszenie wykonywania transportu drogowego ma charakter częściowy.
Przepisy nie wymagają natomiast dołączania do zawiadomienia żadnych dokumentów finansowych, które potwierdzałyby trudną sytuację finansową przewoźnika, jak również innych dokumentów, z których miałby wynikać inny powód zawieszenia wykonywania transportu drogowego. Aby czasowo wstrzymać się ze świadczeniem usług transportowych, nie musi on, poza zachowaniem maksymalnie 12-miesięcznego okresu zawieszenia, spełniać żadnych dodatkowych warunków.
Kolejnym z obowiązków przewoźnika, z którego również powinien się wywiązać w terminie 14 dni, jest zwrócenie do organu, który udzielił mu licencji, wszystkich wypisów z licencji lub wypisów w liczbie odpowiadającej liczbie pojazdów samochodowych, którymi zaprzestano wykonywania przewozów drogowych (w zależności od tego, czy zawiesza wykonywanie transportu w całości, czy tylko w części).
Wypisy te otrzyma z powrotem w terminie 7 dni przed upływem okresu, na jaki zostało zawieszone wykonywanie transportu drogowego. Organ wydaje je z urzędu, a więc przewoźnik nie musi występować z żadnym dodatkowym wnioskiem.
Prawo do zwrotu części opłaty administracyjnej za wydanie licencji lub wypisów z licencji
Jeżeli okres zawieszenia wykonywania transportu drogowego przekracza 3 miesiące, przewoźnik ma prawo do zwrotu części opłaty wniesionej za wydanie oraz wypisów z licencji transportowej. Organ dokonuje zwrotu części tej opłaty w terminie 14 dni od dnia spełnienia przez przewoźnika nałożonych na niego wymagań, a więc dokonania zawiadomienia o zawieszeniu wykonywania transportu drogowego i zwrócenia wszystkich lub części wypisów z licencji. Wysokość tej opłaty ustala się proporcjonalnie do okresu zawieszenia wykonywania transportu drogowego i liczby zawieszonych wypisów z licencji.
Zawieszenie wykonywania transportu drogowego – skutki
Przewoźnik, który zawiesił wykonywanie transportu drogowego, nie może przez okres wskazany w zawiadomieniu, wykonywać usług transportowych w całości lub części, w zależności od treści zawiadomienia. Zawieszenie wykonywania transportu nie wiąże się jednak dla niego z żadnymi dodatkowymi kosztami. Nie skutkuje również utratą posiadanych zezwoleń i licencji ani wynikających z nich uprawnień.
W okresie zawieszenia przewoźnik może w dodatku ubiegać się m.in. o zwolnienie z opłacania podatku od środków transportowych, co ma związek z czasowym wycofaniem pojazdu z ruchu (wymaga to jednak złożenia odrębnego wniosku – art. 78a ustawy Prawo o ruchu drogowym). Czasowe wycofanie pojazdu z ruchu jest z kolei podstawą do wnioskowania o obniżenie wysokości składki ubezpieczeniowej (OC) na zasadach określonych w art. 8 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych.
Wpływ zawieszenia wykonywania transportu drogowego na działalność gospodarczą
Zawieszenie wykonywania transportu drogowego nie jest tożsame z zawieszeniem wykonywania działalności gospodarczej w ogóle. Powołując się na przytoczony już wcześniej wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego – „Wprowadzenie przepisu umożliwiającego zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej w zakresie transportu drogowego na warunkach określonych w art. 14a ust. 1 u.t.d. ma charakter wyjątkowy w stosunku do instytucji zawieszenia działalności gospodarczej uregulowanej w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej, co oznacza, że nie można dla niej stosować wykładni rozszerzającej” (ustawa z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej została uchylona przez ustawę z 6 marca 2018 r. – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo przedsiębiorców oraz inne ustawy dotyczące działalności gospodarczej).
Na mocy art. 23 ustawy Prawo przedsiębiorców, przedsiębiorca wpisany do CEIDG, może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na czas nieokreślony albo określony, nie krótszy jednak niż 30 dni. Przedsiębiorca wpisany do KRS ma natomiast prawo do zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej na okres od 30 dni do 24 miesięcy.
