Kanał przez Mierzeję Wiślaną połączy Zatokę Gdańską z Zalewem Wiślanym umożliwiając tym samym swobodną żeglugę pomiędzy tymi akwenami. Dla Elbląga i innych portów Zalewu kanał stanowić będzie okno na świat (a konkretnie na Morze Bałtyckie) i jest szansą na rozwój dla portu. Do tej pory aby z Bałtyku wpłynąć na Zalew Wiślany trzeba było bowiem pokonać Cieśninę Piławską znajdującą się pod kontrolą Rosji, która – bywało – zakazywala żeglugi na Zalewie.
Otwarcie kanału nie oznacza jednak końca inwestycji. Co więcej, rodzi kolejne problemy. Trwa bowiem spór o pogłębienie odcinka przed portem Elbląg. Port należy w części do samorządu (w 30 proc.), który uważa, iż tor powinno pogłębić państwo. Rząd zaś zgadza się na przeprowadzenie inwestycji pod warunkiem przejęcia kontroli nad należącą do samorządu spółką – Zarządem Portu Morskiego Elbląg. Obiecuje nawet dofinansowanie portu kwotą 100 mln zł. Witold Wróblewski, prezydent Elbląga powiedział portalowi “Business Insider”, iż jest otwarty na negocjacje z rządem, ale na razie nie widać przełomu w sprawie.
Dla portu i miasta pogłębienie drogi wodnej to kwestia kluczowa. Obecnie port w Elblągu może obsługiwać jednostki pływające z załadunkiem do 1,5 tys. ton. Pogłębienie toru wodnego z obecnych 2,5 metra do 5 metrów pozwoli przyjmować statki z większymi ładunkami od 5 do 8 tys. ton. Arkadiusz Zgliński, dyrektor ZPME poinformował w rozmowie z money.pl, ze po pogłębieniu toru wodnego moce przeładunkowe portu wzrosną z obecnych 1-1,5 mln ton do 4-4,5 mln ton.
Łączny koszt budowy kanału przez Mierzeję Wiślana, podzielonej na 3 etapy, ma wynieść 2 mld zł. Pierwszy etap, najważniejszy, to przekop Mierzei, budowa portu osłonowego od strony Bałtyku i dwóch mostów obrotowych. Etap drugi zakłada przebudowę toru wodnego na rzece Elbląg. Inwestycja ta ma zakończyć się wiosną 2023 r. Ostatnia część projektu to właśnie pogłębienie drogi wodnej na Zalewie Wiślanym i rzece Elbląg.
